Podczas dzisiejszego seminarium Prof. dr hab. inż. Wacław Kasprzak wygłosił prezentację traktującą o filozoficznym podejściu do nauki – metodologii nauk.

Tytuł prezentacji: Metodologia nauk.

Prezentujący: prof. dr hab. inż. Wacław Kasprzak

Prezentacja obejmowała:

• Wprowadzenie do tematu:
  • czym jest metodologia nauk,
  • pokrewna dziedzina  – naukoznawstwo,
  • socjologia nauki (kim jest uczony, jakie było/jest znaczenie cytowań), psychologia nauki (jaka jest średnia wieku optymalnej twórczości uczonych, nacisk na wczesny start w działalności naukowej, głównie w dyscyplinach teoretycznych),
  • Thomas Kuhn – nauka nie jest kumulatywnym procesem, paradygmat Newtonowski,
  • Paul Feyerabend – nie ma żadnych metod naukowych, są tylko genialne pomysły.
• Metodologia nauk. Dwa kierunki myślenia:
  • empiryzm – każde uzasadnienie musi opierać się o doświadczenia i o konfrontację z rzeczywistością, reprezentanci:
    • Józef Bocheński „Metody współczesnego myślenia”, indukcjonizm, cztery postulaty metodologiczne (I – determinizm – jeśli zaczynasz badania naukowe, powinieneś wierzyć, że zakończą się sukcesem, II – zamkniętego systemu – każdy eksperymentator, który na drodze eksperymentu chce poznać proces, musi umieć podać wszystkie zmienne, które mogą mieć wpływ na przebieg tego procesu, III – prostoty (brzytwy Ockhama) – trzeba eliminować byty, które nie mają wpływu na opis procesu, jeśli eksperymentatorowi uda się opracować dwa modele, które równie dobrze opisują rzeczywistość, to należy wybrać prostszy, IV – zgodności ze stanem wiedzy – jeśli pracuje się nad jakimś modelem, to powinno się sprawdzić w jakim sensie jest on zgodny z przyjętymi prawami, zasadami),
    • Karl R. Popper „Logika odkrycia naukowego”, dodatkowy, piąty postulat metodologiczny – falsyfikacji – jeśli ktoś formułuje hipotezę, powinien najpierw spróbować ją sfalsyfikować,
  •  konekcjonizm – nowy kierunek w metodologii nauk, badanie rzeczywistości za pomocą neuronowych sieci komputerowych (sztuczna inteligencja).